Hezkuntza eta kirola (atletismo eta futbola)

Hezkuntza eta Kirola (atletismo eta futbola)

Kirola eta hezkuntza, nahiz eta oso ikuspuntu desberdinak izan, batak umeak etorkizunerako formatzeko helburua duelako, eta besteak pertsonen osasuna hobetzen duelako, aktibitate fisikoak eginez, lotura estua dute elkarren artean.

Guk txikitatik kirola praktikatu izan dugu, eta gure entrenatzaileen bidez, eskolaren bidez eta gure familiaren bidez, kirola nola praktikatu erakutsi digute. Balore konkretu batzuk transmititu nahirik. Lehengo urtean, guri entrenatzaile izatea tokatu zitzaigun. Baina hori baino lehenago ere, haurrekin kirola praktikatu izan dugu. Edozein momentutan, kalean, lagun baten haurrarekin, zure gurasoen lagun baten semearekin … topatzean, segidan beraiekin jolasten hasten gara, haurrak barnean daukan energia guztia kanporatzeko, eta denbora dibertigarri bat zurekin pasatzeko. Guk txikitan egiten genuen antzera.

Orain kirol entrenatzaileak  gara, atletismoan eta futbolean, eta 10 urteko haurrak entrenatzen ditugu. Hasieran entrenamendu eta partiduetan  elkarren arteko erlazioa handitu egiten da, balore batzuk transmititzen dira, hala nola dibertsioa, entretenimendua, alaitasuna …  Gainera bizitza ezagutzeko baliagarria da, kirolaren bitartez, kirol ezberdinak ezagutzen direlako, toki ezberdinak, tresna ezberdinak. Horretaz gain haurraren imajinazioa landu egiten da, eta garrantzitsuena, beste pertsonekin kirolaren bitartez harremana estutu egiten da.Hau dena, guk bizitutakoarekin ikasi dugu, eta hori transmititzen saiatu ginen.

Guri txikitan gertatzen zitzaigun eta edozein haurri gaur egun gertatzen zaie, bai eta guk entrenatutako txikiei ere, kirola praktikatzean. Bertan modu batean, errealitatea alde batera uzten dugu kirola praktikatzen ari garen bitartean, disfrutatzen bakarrik zentratzen gara, eta taldean praktikatzen diren kiroletan, laguntasuna, konpromisoa, eskuzabaltasuna … lantzen dira. Eta orain konturatu gara heldutasunera iristerakoan ezaugarri horiek, baliogarriak  direla, umearen formakuntzarako balio garrantzitsuak baitira. Gainera, lehiakortasuna ere landu egiten da, eta gaur egungo hezkuntzan, nahiz eta ideia honekin ez oso konforme egon, lehiakortasuna garrantzitsua da, bai nahi dugun karreran sartzeko, bai lana lortzeko orduan. Beraz kirola praktikatzearen poderioz, balore guzti hauek ikasi genituen, eta gure helburua, balore horiek berak transmititzea da.

Baina denbora pasa ahala,  entrenamenduak aurrera joan ahala, partidak galtzen hasten direnean … konturatu gara benetan kirolak ere alde txarrak dituela, hau da, dena ez da erakusten diguten bezalakoa.. Adibidez, guk haurrei entrenatzerakoan, beti taldeetan zegoen haur, potoloa edo “txarra” izaten dena, irainak jasotzen dituena beste haurrengatik bere taldean ez dutelako  egotea nahi edo txarra delako soilik. Irainez gain batzuetan baztertze soziala ere egiten diote, baita  kasu estremoenetan kolpatu ere. Hori dela eta, ume horrek urte baten inguruan taldea utzi egin zuen, gaizki pasatzen zuelako kirola praktikatzen. Hori gerta ez dadin arau batzuk ezarri behar dira, entrenatzaileak jokabide horiek galarazi behar ditu  eta hezkuntza oinarrizko balore batzuk erakutsi behar dira. Guk momentu horretan irainak galarazi egiten genituen, baina hain gazteak izanda ez genuen egoera bere osotasunean kontrolatzen jakin, haurrak batzuetan oso bihurriak direlako. Honetaz entrenatzaile garenean konturatu gara, kirola beste ikuspuntu batetik hartzen hasi garenean.

Honetaz gain, kiroletan tranpak, aurkariekiko irainak, kolpeak …. Askotan gertatzen dira, galtzen joateagatik, frustrazioagatik, batzuetan aurkariak direlako bakarrik … Kirola nahiz eta oso baketsua iruditu. Gaur egungo lehiakortasun maila asko handitu delako, eta hori umeek ikustean, gauza berdina egiten dute, bere lagunekin eta zaharragoak diren entrenatzaile, lagun, partidu … Askotan guk pertsona bat haserretzean, futbolean partidatik ateratzen genuen, eta horrela ez jokatzeko esaten genien. Baina beste taldekoek ikusita ez zutela beraien portaera aldatzen, eta gureak zirela beti galtzen eta mina hartzen zutenak, azkenean batzuetan hain onak ez izatea ere eskatzen genien, gaur egungo gizarte honetan ausardiarekin jokatzen ez duenari jan egiten diotelako.

Gainera hau ez da bakarrik potoloa, txarra edo aurkaria izateagatik gertatzen. Kasu askotan neskei ere kiroletan ez diete praktikatzen uzten, edo utzi ezkero, garrantzi gutxieneko atalean jartzen diote, futbolean portaera adibidez. Askotan ere neskak gaizki utzi nahi dituzte, parte hartzen utzi ezkero iraintzen diete, edo nahiz eta taldean sartu ez diete aukerarik uzten parte hartzeko. Hori kalean momentu askotan gertatzen zen, eta gure kasuan atletismoan, korrika joaten zirenean mutilak beti abiadura bizkortu egiten zuten neskak atzean utzi nahian, eta pesetan beti beraiek baino gehiago direla erakutsi nahi dute, neskek pesa baxuagoak altxatzean eta ezin dutenean, beraietaz barrezka eta burlaka hasten direlarik.

Baina kasu guzti hauekin kontu handia izan behar da, etorkizunerako umea markatuta uzten dutelako, bai positiboki eta bai negatiboki. Beraien formakuntzan, izateko eran, zelako lagunak dituzten, nola portatzen diren … Asko aldatzen da, eta nahiz eta gure kasuetan gertatutako adibideak denborarekin konpontzen joan diren eta azkenean denak ondo eraman diren, hurbiletik bizitu genituen adibide askotan, iraindua, kolpatua …. Bakarrik gelditzen da, ia lagunik gabe, edo bera baino txikiagoak diren lagun batzuekin jolasten. Hau da bere adineko haur batek izan beharko lukeen bizitza baino bera baino txikiagokoen bizitzara moldatzen dira, eta horrek geroago bere heldutasun mailan, bai eta eskolan afektatu egiten da.

Kasu hauen bitartez, eta 10 urteko haurrak entrenatuz, konturatu gara garbi geneuzkan gauzak, hala nola zein balio transmititu nahi genituen,  nola entrenatu nahi genituen, bai eta zein helbururekin entrenatu genituen … Askotan aldatu egiten direla, beste ikuspuntu batetik ikusten dugunean eta honek erakutsi digu, haurrekin pazientzia gehiago izan behar dugula, irainak, kolpeak … saihestu behar ditugula eta lehiatu beharrean, haurrentzat garrantzitsuena disfrutatzea dela, beraien adinean hori delako garrantzitsuena. Bestalde, hau guztia jakinda, oraindik gogo gehiago dauzkagu haurrak entrenatzeko, oraingoan gutxi gora behera bideratu ditzakegulako, eta oraingoan gure jokabideak , bai eta haurrenak badakigulako nondik jotzen duten. 

Amaitzeko, bideoa honetan eskolaren eta kirolaren arteko loturen zergatiak era zabalago batean azaltzen da, bai eta erakunde haundi baten ikuspegitik.